Bron: PZC

© Rob Engelaar PZC

Behalve twee nieuwe conventionele kerncentrales kan er in de buurt van de huidige kerncentrale in het Borssele over vijftien jaar ook een thorium/gesmoltenzoutreactor staan. Het bedrijf Thorizon werkt daaraan. 

Over vijftien jaar kan in Borssele een gesmoltenzoutreactor staan, een kerncentrale nieuwe stijl. Die produceert geen kernafval dat duizenden jaren opgeslagen moet worden, maar gebruikt dat juist als brandstof.

Als voorstander van duurzame energie stond Lucas Pool aanvankelijk sceptisch tegenover kerncentrales. ,,Maar tijdens mijn studie besefte ik dat de uitdaging om het klimaat gezond te krijgen zo groot is dat we alle energievormen nodig hebben, ook nucleaire energie.” Hij ging werken bij de Nucleair Research & Consultancy Group (NRG) in Petten, aan een onderzoeksprogramma naar thorium- en gesmoltenzoutreactoren. Dat zag er zo veelbelovend uit dat hij twee jaar geleden met zijn toenmalige NRG-collega Sander de Groot het bedrijf Thorizon oprichtte. Over tien tot vijftien jaar denken ze dat er in Nederland een kerncentrale nieuwe stijl kan staan die draait op radioactief afval. Op de vraag of Borssele daarvoor de meest logische plek is, reageert Pool kort en beslist: ,,Ja.”

We verbranden langlevend kernafval. Dat blijft anders nog eeuwen radioac­tief

Lucas Pool, Thorizon
Tot afgelopen zomer opereerde Thorizon ‘onder de radar’, zoals Pool het noemt, om de internationale concurrentie niet wijzer te maken. Wereldwijd werken er zeven tot tien andere concerns aan de ontwikkeling van een thoriumcentrale. Inmiddels mag iedereen het weten. Van zes investeerders, waaronder ontwikkelingsmaatschappij Impuls Zeeland, heeft Thorizon in totaal 12,5 miljoen euro gekregen om het eerste concept door te ontwikkelen. Thorizon is in gesprek met EPZ, de exploitant van de kerncentrale in Borssele, en - nog belangrijker - werkt nauw samen het Franse Orano, wereldleider op het gebied van het recyclen van nucleair materiaal. ,,Een enorme opsteker voor zo’n klein bedrijf als wij”, vertelt Pool. ,,Een stempel van goedkeuring.”

Lucas Pool: ,,Dat het Franse Orano nauw met ons samenwerkt is een enorme opsteker voor zo’n klein bedrijf als wij." © Thorizon

Kernafval opgelost in gesmolten zout

De reactor die Thorizon ontwikkelt gebruikt geen uranium als brandstof, zoals conventionele kerncentrales, maar het metaal thorium en langlevend kernafval, opgelost in gesmolten zout. ,,Onze focus ligt nu eerst op het ontwikkelen van de gesmoltenzoutreactor”, zegt Pool. ,,Dat betekent dat we naast thorium ook bestaand kernafval als brandstof gebruiken. Onze centrale produceert wel kortlevend kernafval, maar dat verliest zijn radioactiviteit in 200 tot 300 jaar. Maar we verbranden langlevend kernafval. Dat blijft anders nog millennia radioactief en moet voor lange tijd dus goed opgeborgen worden. Een gesmoltenzoutreactor zorgt dus voor een reductie van dat kernafval. Wij zetten het om in CO2-vrije energie.”

Provinciehuis

Abdij 6

4331 BK MIDDELBURG

Oostburg, d.d. 15-11-2022

Geacht College,

Betreft schriftelijke vragen conform Art. 44 van het Reglement van Orde van de Statenleden François Babijn (PARTIJ VOOR ZEELAND), Inez Flameling (PvdA), George Lernhout (50+) en Maaike Walraven (GL) m.b.t. gifgasdump ‘De Paardenmarkt’.

Toelichting

De gifgasdump ‘de Paardenmarkt’ (bestaande uit gifgasgranaten WO1) is gesitueerd in ondiep water voor de kust van Knokke-Heist (BE), niet ver van de Nederlands-Belgische grens. Er ligt minstens 35.000 ton munitie maar de totale hoeveelheid is niet zeker[i]. Het Vlaams Instituut voor de Zee concludeerde in 2019 dat de munitiestort groter en giftiger is dan gedacht[ii].

De netto stroming langs de Belgische kust is van Zuid naar Noord, wat inhoudt dat eventuele gifstoffen die uitspoelen langs de Zeeuwse kust terecht kunnen komen. In 2019 bleek ook al dat sporen van mosterdgas in het zeewater werden aangetroffen vlakbij de Zeeuwse kust[iii].

In 2019 waren er berichten dat de Vlaamse overheid van plan was de munitiestortplaats op te ruimen[iv]. Tot op heden hebben we echter niet vernomen of dat ook is gebeurd en wat de resultaten waren.

Vragen

Wat is de actuele stand van zaken m.b.t. het voornemen om deze gifgasdump op te ruimen?
Is uw college, in het licht van bovenstaande, bereid om de mogelijke risico’s voor onze provincie Zeeland in beeld te brengen en zo nodig andere overheden en instanties (ook grensoverschrijdend) aan te spreken op hun verantwoordelijkheden?

In afwachting van uw reactie, verblijven wij,

Hoogachtend,

François Babijn (Statenfractie PVZ)

Inez Flameling (Statenfractie PvdA)

George Lernhout (Statenfractie 50+)

Maaike Walraven (Statenfractie GL)

Bijlages:

pdf Artikel 44 vragen PvdA, PVZ, 50 PLUS, GL m.b.t. GIFGASDUMP (108 KB)

pdf Beleidsinformerende nota Synthese van het wetenschappelijk onderzoek in de context van Vlaamse baaien (1.35 MB)

document WOI-munitiestort op Paardenmarkt zandbank vóór Heist groter en giftiger dan gedacht

document Omroep Zeeland: sporen-van-mosterdgas-bij-munitiestortplaats-vlakbij-zeeuws-vlaamse-kust

document Vlaanderen zal munitiestort in Noordzee opruimen

Algemene Beschouwingen PARTIJ VOOR ZEELAND Statenvergadering 11 november 2022

Geachte voorzitter, 

ARMOEDE / Recessie

Beurskoersen verdampen, woningmarkt koelt af, de Euro staat onder druk, de hypotheekrente stijgt, grondstoffen en energie worden duurder door de oorlog in de Oekraïne, de eerste ontslaggolven dienen zich al aan en de inflatie gaat door het dak.

Sommige bedrijven kunnen vanwege de hoge energiekosten niet langer winstgevend produceren en moeten de boeken sluiten, andere bedrijfstakken worden lamgelegd door de met name door Nederland zelf beleidsmatig veroorzaakte stikstofcrisis.

Kortom, we staan aan de vooravond van een recessie die zijn weerga niet kent!

Het milieu blijft voor een aantal politieke partijen leidend, getuige de enorme bedragen die daarvoor worden uitgetrokken. Wij zeggen niet dat het milieu onbelangrijk is, maar bij de PARTIJ VOOR ZEELAND (PVZ) komt nu het welzijn van onze Zeeuwse inwoners op de eerste plaats, zeker omdat blijkt dat een groot aantal van onze Zeeuwse inwoners niet langer rond kan komen en zelfs afhankelijk wordt van de voedselbank. Voor ons is dat de eerste prioriteit! 

Energietransitie & Klimaatdoelen

Het is moeilijk om groen te denken als je rood staat.

De huidige en toekomstige betaalbaarheid van de energierekening voor onze inwoners vraagt niet alleen onze aandacht, maar eist ook actie van ons als Provinciale Staten!

De PARTIJ VOOR ZEELAND (PVZ), en velen met ons, zien een mogelijke oplossing om de klimaatdoelen te halen en tevens de energierekening betaalbaar te houden, in de toepassing van kernenergie en waterstof.

N.B. De gestelde klimaatdoelen zijn zonder de toepassing van kernenergie niet haalbaar. Is uw college het daar mee eens? (Zelfs Greta Thunberg pleit voor langer openblijven van Duitse kerncentrales.)

Daarom hopen wij meneer de voorzitter, dat de minister Borssele aanwijst voor de bouw van twee nieuwe kerncentrales en, als dat veilig kan, pleiten wij tevens voor het langer open houden van de huidige kerncentrale.

Ook de ‘Ontwikkeling van een Thoriumcentrale’ dragen wij een warm hart toe. 

Met betrekking tot de toepassing van waterstof, willen wij dat niet alleen beperkt zien tot industriële toepassingen maar willen wij ook graag dat er een percentage waterstof wordt toegevoegd aan ons aardgasnet, om te voorkomen dat ons gasnet wordt uit gefaseerd en als belangrijkste argument, dat de energietransitie voor onze inwoners betaalbaar en haalbaar wordt!

In verplichte warmtepompen die een hogere energierekening tot gevolg hebben, ziet de PARTIJ VOOR ZEELAND (PVZ) geen toekomst. In isoleren wel, maar

de Rijksoverheid zal een structurele financiële bijdrage moeten waarborgen voor inwoners die aantoonbaar de lasten van de energietransitie niet kunnen dragen. Is uw college het daarmee eens?

En ik besluit dit onderdeel met een herhaling van de uitspraak, in de hoop dat eenieder die boodschap goed tot zich neemt,: ,,Het is moeilijk om groen te denken als je rood staat!”

PZEM

De PARTIJ VOOR ZEELAND (PVZ) vindt het, om meerdere redenen, in dit stadium onverstandig om de wholesale-activiteiten met 148 miljoen Euro verlies te verkopen aan een buitenlandse investeerder.

Nu er steeds meer focus op zon- en windenergie wordt gelegd, moet de stabiliteit van het net mede worden gewaarborgd door conventionele centrales, waaronder dus de Sloecentrale. Tevens zou in het licht van de energietransitie in overweging genomen kunnen worden om die Sloecentrale om te bouwen van aardgas op waterstof. Nederland importeert groene waterstof uit het buitenland in de vorm van groene ammoniak en gaat daar in de toekomst nog veel omvangrijker op inzetten, getuige de intentieverklaring met Oman over samenwerking op het gebied van waterstof die premier Rutte, namens Nederland, zeer recent nog ondertekend heeft.
N.B. De zogenaamde conversieverliezen spelen dan ook een ondergeschikte rol.

Daar komt nog bij dat wij de achtergronden en betrouwbaarheid van de Tsjechische koper beter in beeld gebracht willen zien, want een tweede Thermphos debacle, daar zit niemand op te wachten en ook mogelijke imagoschade dient o.i. voorkomen te worden en wij zijn niet bereid om in deze markt op de wholesale-activiteiten van PZEM 148 miljoen Euro verlies te nemen.

Tot slot willen wij u allen er op wijzen, niet onbelangrijk in deze, dat ook de Tweede Kamer zich aangaande deze problematiek aan het bezinnen is. De Tweede Kamer is namelijk naarstig op zoek naar manieren om weer grip te krijgen op de grillen van de energiemarkt. 

PFAS/PFOS

De Statenfractie van de PARTIJ VOOR ZEELAND (PVZ) heeft in het verleden reeds art. 44 vragen gesteld aan uw college aangaande de vervuiling van de Westerschelde en omgeving.

Tijdens de informatiebijeenkomst over PFAS van 20 oktober 2021 vernamen wij, ik citeer: ,,Huidige situatie: in Nederland blootstelling door drinkwater en voedsel boven gezondheidskundige grenswaarde. Deze situatie is ongewenst, we kunnen gezondheidseffecten niet uitsluiten (effecten op immuunsysteem worden als eerste verwacht).”

Je schrikt je rot, meneer de voorzitter, dat betekent dat een ontwikkeld land als Nederland de gezondheid van haar burgers niet kan garanderen!

Vervolgens kwam de tweede klap in ons gezicht. Ondanks het feit dat er enorme hoeveelheden gif (PFAS/PFOS) in de Westerschelde werden en nog steeds worden geloosd, was er nog geen onderzoek opgestart, omdat nog niemand daar destijds opdracht voor had gegeven! ONBEGRIJPELIJK!!!

Waar staan we nu? Er stromen nog steeds giftige stoffen door ons grondgebied, niet alleen PFAS/PFOS en dat ondanks het feit dat internationaal diverse overheden nu een gezamenlijke aanpak nastreven. Kan uw college ons een actuele stand van zaken geven?

Verwacht uw college in de nabije toekomst nog steeds een riant EVIDES dividend te kunnen incasseren, nu Brussel heeft aangekondigd dat er binnenkort een aantal bijkomende stoffen uit ons drinkwater gefilterd dienen te worden, wat uiteraard gepaard gaat met hoge investeringen?

Landbouw & Veeteelt

Het lijkt er op dat Nederland, samen met Europa, de agrarische sector, door de invoering van allerlei strenge maatregelen, de nek aan het omdraaien is.

Met Frans Timmermans aan het hoofd, met z’n ‘Europese Green Deal’.

De Statenfractie van de PARTIJ VOOR ZEELAND (PVZ) distantieert zich van deze politiek.

Het is naar onze mening onlogisch, onverantwoord en daarenboven onbeschaamd dat deze heer Timmermans, een rapport met de analyse en doorrekening van zijn “Green Deal” 8 maanden onder de pet heeft gehouden omdat de conclusies ronduit vernietigend waren voor de door hem ingezette koers! Samengevat bracht het rapport aan het licht dat de invoering van de “Green Deal” minder voedsel, meer landgebruik en hogere prijzen betekent!!! 

Ook het rapport van Remkes biedt o.i. geen toekomstperspectief voor de sector, meneer de voorzitter, want ten eerste het stikstofreductiedoel in onveranderd gebleven, ten tweede de nieuwe beoogde deadline 2030 is onveranderd gebleven, terwijl nu nog 2035 in de wet verankerd is, en ten derde vrijwillige uitkoop van de allergrootste uitstoters kan ook ontaarden in onteigening.

Deelt uw college het standpunt van de PARTIJ VOOR ZEELAND (PVZ) dat we onze landbouw en veeteeltsector moeten koesteren i.p.v. verkwanselen?

En de nieuwe uitdagingen dienen zich alweer aan. Gemeenschappelijk Landbouw Beleid 2023 en het zevende actieplan nitraat.

Kustveiligheid Grote projecten

Waterdunen

De inlaatduiker bij Waterdunen is, nadat jaren geleden bij de oplevering reeds werd vastgesteld dat die niet voldoet aan de veiligheidseisen welke gesteld worden in de Waterwet, nog steeds niet aangepast; dus onze kustveiligheid is nog steeds niet gewaarborgd.

Graag vernemen wij van uw college per welke datum die inlaatduiker inclusief alle aanpassingen, nu eindelijk eens voldoend aan alle wettelijke veiligheidseisen, wordt opgeleverd?

Keuzes maken

We zullen moeilijke keuzes moeten maken. Dit doen we met elkaar als Provinciebestuur, maar ook met de inwoners van onze provincie Zeeland, inwoners die o.a. tijdens commissievergaderingen hun inbreng kunnen leveren.

Samenwerking

Dat vraagt inspanningen van ons allemaal. Dat vraagt dat we over onze eigen schaduw heen stappen en ruimte geven voor elkaars ideeën.

Onze mooie provincie Zeeland is het waard!

Met deze woorden besluit ik de bijdrage namens de PARTIJ VOOR ZEELAND (PVZ).

Bijlage:

pdf Algemene beschouwingen Begrotingsspeech 2023 (140 KB)